پروتکل مدباس و کاربرد آن در PLC های دلتا
مدباس (Modbus) یک پروتکل ارتباطی برای تجهیزات کنترل است که در سال 1979 توسط شرکت Modicon که امروزه توسط شرکت اشنایدر الکتریک خریداری شده و از شرکت های زیرمجموعه اشنایدر است طراحی و توسعه داده شد .
کاربرد اولیه پروتکل مدباس برای ارتباط بین PLC ها بود ولی با گذشته زمان و توسعه آن به عنوان یک شبکه ارتباطی معرفی شد و مورد استفاده قرار گرفت و بسیاری از سازندگان تجهیزات اتوماسیون این پروتکل ارتباطی را به عنوان یک استاندارد به تجهیزات خود افزودند .
سازندگان مختلف تجهیزات اتوماسیون این شبکه را در بستر فیزیکی سریال RS232 و RS485 روی وسایل خود به کار بردند تا تولیداتشان بتواند در پروژ های بزرگ مورد استفاده قرار بگیرند .
مدباس به دلیل استفاده از ارتباط سریال دارای محدودیت هایی هست که در زیر به آن ها اشاره می کنیم :
محدودیت های شبکه مدباس
1 – کند بودن خطوط ارتباط سریال که بین 9600 تا 115000 بیت بر ثانیه کار می کنند و در مقایسه با شبکه های دیگر که سرعت 100 مگابیت و یا حتی گیگابیت دارند ، سرعت پایین محسوب می شود .
2 – در ارتباط RS232 فقط دو وسیله و در ارتباط RS485 تا 32 وسیله می توانند توسط مدباس شبکه شوند که برای پروژه های بزرگ شامل 500 وسیله کنترلی این محدودیت بزرگی است و باید از ساختارهای پیچیده استفاده شود .
3 – ارتباط سریال مدباس بصورت Master/Slave است و روی باس فقط یک وسیله اجازه صحبت با دیگر وسیله ها را دارد .
نسخه های مختلف شبکه مدباس
Modbus دارای سه نسخه است که در ویژگی ها با هم تفاوت دارند .
1 – Modbus RTU/ASCII که بصورت سریال روی لایه های فیزیکی RS232 و RS485 کار می کنند .
2 – Modbus TCP/IP که روی اترنت کار می کند .
3 – Modbus PLUS که بصورت Token Pass و با سرعت بالا طراحی شده است .
شکل زیر نسخه های مختلف شبکه Modbus را نشان می دهد .
اطلاعات کامل تر در خصوص شبکه ی Modbus در جزوه ی ارزشمندی توسط آقای مهندس ماهر گردآوری شده که در این پست برای دانلود قرار داده شده است و دوستانی که مایل هستند با این شبکه پرکاربرد بیشتر آشنا شوند این جزوه را دانلود کنند .
[table id=9 /]
شبکه مدباس در PLC های دلتا
پروتکل مدباس و کاربرد آن در PLC های دلتا :
PLC های دلتا اغلب دارای پورت های سریال RS232 و RS485 هستند و از پروتکل مدباس پشتیبانی می کنند . نوع اتصال مدباس در PLC ها معمولا بصورت RS485 و Half Duplex می باشد که توضیحات مختصری درباره ی آن ارائه می دهیم .
Half Duplex :
در این ارتباط از دو رشته سیم استفاده می شود . از این دو رشته سیم هم برای ارسال و هم برای دریافت اطلاعات استفاده می شود .
می توانیم تا 32 وسیله که پروتکل مدباس پشتیبانی می کنند را به وسیله یک زوج سیم بهم تابیده به هم متصل کنیم و ارتباط بین آن ها را از نظر سخت افزاری برقرار نماییم . در اینجا PLC دلتا به عنوان Master و بقیه تجهیزات به عنوان Slave روی باس شبکه قرار می گیرند .
شکل فریم ارسال اطلاعات در Modbus RTU :
به وسیله بایت اول می توانیم مشخص کنیم این پیام برای کدام Slave ارسال می شود . توسط بایت دوم نوع پیغام مشخص می شود که این کد توسط نرم افزار به پیام افزوده خواهد شد . در قسمت data اطلاعاتی که لازم است به وسیله مورد نظر روی شبکه ارسال شود و یا از آن دریافت شود ذخیره می شود و در آخر قسمت CRC می باشد که صحت پیام ارسالی را چک می کند که آیا هنگام ارسال خطایی به وجود آمده یا نه .
تنظیمات پورت :
در PLC دلتا و سایر تجهیزاتی که روی باس قرار گرفته اند باید تنظیمات پورت ارتباطی را انجام داد و تمام وسایل باید دارای تنظیمات یکسانی باشند . نحوه تنظیمات پورت در PLC های دلتا مطابق روش زیر خواهد بود .
در نرم افزار WPLSOFT و از منوی Help وارد تنظیمات پورت می شویم .
و مطابق شکل زیر تنظیمات را انجام می دهیم .
عدد بدست آمده را برای تنظیم روی COM1 باید در رجیستر D1036 قرار داد و با یک کردن بیت M1138 این مقدار را در CPU ذخیره کرد .
تابع MODRW :
سه نوع فرمان برای شبکه Modbus می توان استفاده کرد که عبارتند از :
دستور کد 03 : خواندن تعدادی رجیستر از Slave
دستور کد 06 : نوشتن فقط و فقط بر روی یک رجیستر از Slave
دستور کد 16 : نوشتن بر روی تعدادی رجیستر از Slave
تابع شماره 150 یا همان MODRW برای ارسال دستور توسط Master می باشد . که در شکل زیر نشان داده شده است .
پس از این دستور، مقادیر رجیسترهای خوانده شده در رجیسترهای D1311 و D1296 قرار می گیرد و باید توسط دستور MOV به رجیسترهای دلخواه منتقل شود
